خبر یار ، گروه سیاست - نفیسه عبدالهی: در حالی که تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی با شتابی بی‌سابقه در حال پیش‌روی است، بار دیگر پرونده هسته‌ای ایران و گفتگوهای مرتبط با آن به صدر اخبار بازگشته است. مذاکراتی که به‌صورت غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، با میانجی‌گری کشور ثالث از جمله عمان، قرار است برگزار شود. از منظر راهبردی، بازتابی از ثبات در مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران و تلاش طرف مقابل برای بازگشت به واقع‌گرایی دیپلماتیک تلقی می‌شود.
عراقچی که در سفر الجزایر به سر می‌برد، سه شنبه با انتشار پستی در شبکه ایکس، نوشت: «ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان برای گفتگوهای غیرمستقیم در سطح مقامات عالی ملاقات خواهند کرد. این یک فرصت و نیز یک آزمون است. توپ در زمین آمریکاست.»
این دور از رایزنی‌ها حامل پیام روشنی برای غرب است: ایران همچنان اهل تعامل است، اما هرگونه توافق، تنها بر پایه‌ی منطق مقاومت، رفع تحریم‌های مؤثر و تضمین‌های عملی ممکن خواهد بود.
در کوران تحولات پیچیده و حساس پیرامون پرونده هسته‌ای ایران، مواضع مدبرانه و اصول‌گرایانه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، بار دیگر مورد توجه ناظران و تحلیلگران قرار گرفته است.
عراقچی که سابقه‌ای بلند در مسیر دیپلماسی جمهوری اسلامی دارد، همواره بر یک اصل مهم در سیاست خارجی ایران تأکید کرده است: «مذاکره، آری – امتیازدهی زیر فشار، هرگز.» در همین چارچوب، وی بر سه مؤلفه کلیدی تأکید دارد:
۱. صیانت از استقلال تصمیم‌گیری ملی
عراقچی بارها اعلام کرده که جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه تن به گفتگوی مستقیم با ایالات متحده نخواهد داد، مگر آن‌که تغییر رفتاری محسوس از سوی واشنگتن مشاهده شود. این موضع، همسو با رویکرد کلی نظام، مبتنی بر عزت، حکمت و مصلحت بود و نشان داد که ایران اهل گفتگو است، اما نه به هر قیمت.
۲. تقدم رفع تحریم‌ها بر هر گونه توافق تازه
یکی دیگر از محورهای موضع‌گیری عراقچی، اولویت کامل لغو تحریم‌های ظالمانه بود. وی تأکید می‌کند که ایران تنها در صورتی گام‌های جبرانی در حوزه هسته‌ای را بازمی‌گرداند که راستی‌آزمایی کامل رفع تحریم‌ها انجام شود.
این خط قرمز، مانع از بازی‌های تبلیغاتی غرب در مذاکرات و توازن واقعی می‌شود.
۳. مرزبندی روشن با مطالبات فرا برجامی
عراقچی از همان ابتدا هشدار داد که تلاش برای گنجاندن موضوعات موشکی، منطقه‌ای یا حقوق بشری در گفتگوها، غیراصولی و غیرقابل پذیرش است. او با صراحت تأکید کرد که «مذاکرات، صرفاً در چارچوب هسته‌ای تعریف شده و هرگونه زیاده‌خواهی فراتر از آن، مذاکرات را به بن‌بست خواهد کشاند.»
بنابراین؛ مواضع شفاف، مقتدرانه و در عین حال دیپلماتیک عباس عراقچی، الگویی از دیپلماسی عزتمند و متعهد به اصول انقلاب اسلامی است. مواضع او نه تنها از منافع ملی صیانت کرد، بلکه نشان داد که دیپلماسی ایران می‌تواند در عین انعطاف، غیرقابل تحمیل و مستقل باقی بماند.
از میدان مقاومت تا معماری دیپلماسی غیر مستقیم
در بحبوحه تشدید حملات هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی به لبنان، عراقچی در ۱۳ مهر ماه سال گذشته سفری را به لبنان انجام داد که به زعم بسیاری از تحلیلگران حامل پیام روشنی از حضور بی وقفه او در معادلات راهبردی منطقه بود.
عراقچی که سال‌ها در خط مقدم مذاکرات هسته‌ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی حضور داشته، بارها نشان داده که تنها به گفت‌وگوی رسمی اکتفا نمی‌کند. در یکی از جلسات حساس دیپلماتیک، هنگام عبور طرف مقابل از خطوط قرمز ایران، با پرتاپ خودکار خود، به‌صراحت واکنش نشان داده و موضع ایران را بدون تعارف منتقل کرده است؛ حرکتی که بیشتر از هر واژه‌ای، حامل پیام اقتدار بود.
در شرایطی که مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گری طرف ثالث در جریان است، حضور چهره‌ای همچون عراقچی، نشانگر آن است که دیپلماسی جمهوری اسلامی همچنان با ترکیب عقلانیت، تجربه و رویکرد میدانی، در پی تأمین منافع ملی و تثبیت معادلات منطقه‌ای است.
مذاکرات غیر مستقیم؛ آزمونی برای اراده واقعی آمریکا
جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب راهبرد مقاومت فعال و دیپلماسی عزتمند، ضمن بازنگه داشتن مسیر تعامل، تأکید دارد که هیچ توافقی بدون تحقق کامل حقوق ملت ایران و رفع واقعی تحریم‌ها امکان‌پذیر نیست. مذاکرات غیرمستقیم، آزمونی برای صداقت و اراده واقعی آمریکا در تغییر مسیر گذشته خود تلقی می‌شود.
نفیسه عبدالهی
