حسین مزینانی نویسنده و کارگردان نمایش «آکادمی پرندگان» که این روزها در تالار هنر روی صحنه است، درباره این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: نمایش «آکادمی پرندگان» را با شیوه بیومکانیک که وسولد مایرهولد پایه‌گذار آن و خاستگاهش کشور روسیه است تولید کرده‌ایم. بازیگران بزرگی چون چارلی چاپلین از این شیوه استفاده کرده‌اند و شیوه‌ای برای بزرگسال است اما ما برای اولین بار در ایران از شیوه بیومکانیک برای تئاتر کودک و نوجوان استفاده کرده‌ایم. من در مقطع دکترا خیلی این روی این مبحث تحقیق کردم و مکاتباتی نیز با افراد صاحب‌نظر در روسیه در خصوص این شیوه داشتم.
وی درباره روند تولید «آکادمی پرندگان» یادآور شد: ما حدود ۷ ماه زمان برای تولید و تمرین نمایش «آکادمی پرندگان» صرف کردیم. در واقع این اثر به صورت کارگاهی شکل گرفت و از آنجایی که تا کنون از بیومکانیک برای تئاتر کودک و نوجوان استفاده نشده و بازیگران آشنایی زیادی با این شیوه ندارند، با آزمون و خطا پیش رفتیم تا نمایش به سرانجام رسید. «آکادمی پرندگان» بی کلام و مفهومی است که همراه با موزیک به عنوان یک اثر موزیکال شکل گرفته است.
مزینانی ادامه داد: وقتی برای هنرمندانی که در کشور روسیه در ارتباط هستم فیلم‌هایی از اجرا را ارسال کردم برای‌شان بسیار جالب بود که از شیوه بیومکانیک برای یک تئاتر کودک و نوجوان استفاده شده است و بسیار راغب هستند تا نمایش «آکادمی پرندگان» را در کشور روسیه اجرا کنیم.
کارگردان «آکادمی پرندگان» درباره شرایط سخت تولید تئاتر در وضعیت اقتصادی موجود، متذکر شد: ما تئاتری‌ها از بدو ورود به این عرصه با سختی مواجه هستیم و به نوعی به سختی‌ها عادت کرده‌ایم و برای‌مان تازگی ندارد. هنوز تئاتر در کشور ما به عنوان شغل و حرفه شناخته نشده است و این امر باعث وجود سختی‌های زیادی برای تئاتری‌ها شده است. بازیگران «آکادمی پرندگان» از هنرمندان حرفه‌ای تئاتر کودک و تئاتر خیابانی هستند و در شرایطی سخت ۸ ماه را صرف تمرین و تولید این اثر نمایشی کردند.
این هنرمند عرصه تئاتر کودک و نوجوان، تأکید کرد: زمانی که ما کار را شروع کردیم دلار ۲۸ هزار تومان بود و حالا چقدر شده است؟ تا کنون ۸۰ میلیون هزینه تولید نمایش شده و هنوز دستمزد طراح‌ها و بازیگران نمایش پرداخت نشده و به طور حتم بدون دستمزدها، هزینه‌های‌مان به ۱۰۰ میلیون تومان هم خواهد رسید. مگر قرار است چقدر فروش داشته باشیم که این هزینه‌ها را تأمین کنیم؟ این روند کفاف هیچ چیزی را نمی‌دهد. آیا بازیگرانی که ۸ ماه زمان صرف تمرین و تولید «آکادمی پرندگان» کردند خانواده، هزینه‌های جاری و خورد و خوراک نداشتند؟ ما باید ۳۰ شب اجرا داشته باشیم و بعد از آن پرونده اجرا بسته می‌شود، آیا این تعداد اجراها پاسخگوی هزینه‌های گروه می‌شود؟
مزینانی با بیان اینکه اعضای گروه نمایش «آکادمی پرندگان» از جان و دل مایه گذاشتند تا غذای فرهنگی درستی را برای کودکان تهیه کنند، تصریح کرد: واقعاً باید از تئاتر حمایت شود. کمک هزینه‌ها برای تئاتر بزرگسال بیشتر از تئاتر کودک است در حالی که در تئاتر بزرگسال به دلیل درک بالای مخاطب بزرگسال می‌توان صحنه و لباس‌ها را ساده در نظر گرفت ولی برای تئاتر کودک اینگونه نیست و بسیار پرهزینه‌تر از تئاتر بزرگسال است. مدیران و مسئولان فکر می‌کنند چون کار کودک است پس کوچک است و حمایت کمتری می‌خواهد.
کارگردان «آکادمی پرندگان» از مدیران و مسئولان فرهنگی و هنری تقاضا کرد به تماشای این اثر نمایشی بنشینند تا متوجه سطح حرفه‌ای بالای کار و هزینه‌های صرف شده برای آن بشوند و به این مهم پی ببرند که کمک هزینه‌های گروه‌های تئاتر کودک و نوجوان بسیار ناچیز است.
این بازیگر و کارگردان تئاتر کودک و نوجوان درباره وضعیت مخاطب تئاتر کودک و نوجوان در شرایط فعلی جامعه، یادآور شد: من ۲۵ سال است که در عرصه تئاتر کودک و نوجوان فعالیت می‌کنم. به دلیل شرایطی که در جامعه طی چند ماه اخیر به وجود آمد دچار ریزش مخاطب شده‌ایم ولی یواش یواش وضعیت در حال بهبود است اما امکان تبلیغاتی مناسبی برای تئاترها وجود ندارد و از فضای مجازی نیز نمی‌توان مانند گذشته برای تبلیغ تئاتر بهره برد. این روند باعث ریزش مخاطب شده و روی فروش‌مان نیز تأثیرگذار است.
مزینانی تصریح کرد: وقتی اتفاقاتی این چنین رخ می‌دهد دچار پس‌افتادگی فرهنگی می‌شویم. هر چقدر تئاتر کودک و موقعیت فرهنگی و هنری و آموزشی برای کودکان سطحی شود دچار پس‌افتادگی فرهنگی بیشتری می‌شویم. الان بچه‌ها ما نسبت به آموزش عقب‌نشینی می‌کنند و این امر خیلی بد است و باعث پایین آمدن سطح فرهنگی جامعه می‌شود.
وی ادامه داد: چرا باید موقعیت تبلیغات و اطلاع‌رسان مناسب برای تئاتر و به ویژه تئاترهای کودک و نوجوان نداشته باشیم؟ چرا شهرداری‌ها در این امر کمک و حمایت نمی‌کنند؟ چرا تئاترهای لاکچری در سطح شهر از بیلبوردهای تبلیغاتی بهره‌مند می‌شوند اما تئاترهای کودک از این امکان بی‌بهره‌اند؟
این هنرمند تئاتر در پایان سخنان خود با تأکید بر اینکه تئاتر کودک اثر فرهنگی بسیار بالایی دارد، متذکر شد؟ چرا مدیران و مسئولان به همراه خانواده‌های خود در سالن‌های تئاتر کودک حضور پیدا نمی‌کنند؟ حقیقت این است که از تئاتر کودک و نوجوان و البته کلیت تئاتر حمایت نمی‌شود. به همین خاطر بسیاری از نویسندگان و کارگردان‌های حرفه‌ای تئاتر کودک و نوجوان از فعالیت در این عرصه عقب‌نشینی کرده‌اند.
در نمایش «آکادمی پرندگان» که ساعت ۱۹ در تالار هنر اجرا می‌شود، ابوذر کریمی، ایلیا مهرابی و مانی کلاته گروه کارگردانی را تشکیل می‌دهند و مسعود مهرابی، لیلا وعیدی، حمیدرضا حسینعلی، عرشیا جعفری زاده، حسین مزینانی، حامد نظام یاصل، سامان فرشیدنیا، ابوذر کریمی (به ترتیب ورود به صحنه) بازیگران نمایش هستند.
در خلاصه نمایش «آکادمی پرندگان» آمده است: «قرار است آهنگسازی برای افتتاح ساعت بزرگ شهر یک موسیقی بسازد اما چیزی به ذهنش نمی‌رسد تا اینکه در خیالش با پرنده‌های ساعت روبرو می‌شود که می‌خواهند درون ساعت او زندگی کنند. آهنگساز ممانعت می‌کند اما بچه کوچک آنها را برای مسابقه‌ای بزرگ آماده می‌کند تا در آکادمی موسیقی پرندگان شرکت کند تا بتوانند به ساعت بزرگ شهر راه پیدا کنند. پرنده در بین پرندگان متفاوت برنده می‌شود و آوازی که او برای برنده شدن می‌خواند همان موسیقی آهنگساز است که به هدف خود رسیده است.»
عکس از اختر تاجیک است.
فریبرز دارایی
